Święta Wielkanocne - najważniejsze jest ich duchowe przeżycie

Triduum Paschalne

Celebracja Świąt Wielkanocnych rozpoczyna się od Triduum Paschalnego. Składają się na nie trzy fazy misterium Odkupienia. Rozpoczyna go Wielki Czwartek, w którym to celebrowana jest wieczorna Msza Wieczerzy Pańskiej. Kolejnym etapem jest Wielki Piątek, czyli dzień śmierci Jezusa Chrystusa, z adoracją drzewa krzyża – symbolu zbawienia. Jest to dzień poświęcony przeżyciom związanym z męką i śmiercią Chrystusa. W Wielką Sobotę, według polskiej tradycji, czuwa się nad symbolicznym grobem Chrystusa. Tego dnia święci się również pokarmy na świąteczny stół. W tzw. Święconce znajdują się przede wszystkim: jajka, będące symbolem nowego życia, baranek, oznaka zmartwychwstania Chrystusa, chleb, który ma gwarantować dobrobyt, a który nawiązuje również do Ciała Pana Jezusa, wędlina, będąca symbolem dostatku, sól chroniąca przed zepsuciem oraz chrzan – symbol siły. Tego dnia, po zmroku, rozpoczynają się również obchody Wigilii Paschalnej. Podczas nabożeństwa w tym dniu święci się ogień, wodę i ciernie. Ogień symbolicznie spala to, co stare, woda daje życie. Ogień służy również do odpalenia paschału. Ostatnim dniem jest Niedziela Wielkanocna, czyli dzień radości ze zmartwychwstania Chrystusa. W kościołach odbywa się msza rezurekcyjna, tradycyjnie poprzedzona uroczystą procesją.

Tegoroczne fizyczne uczestnictwo w Triduum Paschalnym jest niemożliwe. Jednakże cyfryzacja obecnego świata pozwala na nie poprzez różnego rodzaju media – od radia, przez telewizję, skończywszy na Internecie. Można odnaleźć transmisję z przeprowadzanych nabożeństw i mszy. W ten sposób również można w nich uczestniczyć i brać aktywnie udział. Nie da się w ten sposób przyjąć sakramentów, ale obowiązuje na ten czas odpust. Ważnym jest aby przeżyć go wewnętrznie. Ten specyficzny okres paradoksalnie może ułatwić  i wzbogacić przeżywanie i doświadczenie tego wyjątkowego Święta. Nie jest priorytetem umycie wszystkich okien i przygotowanie domu na wizytę gości, bo zaleca się spędzanie ich we własnym zaciszu. Nie ma również szaleństwa zakupów i przygotowywania ton jedzenia dla całej rodziny i gości. Zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, zwykle w tym okresie oblegane, są zamknięte. Jest to czas, który można poświęcić w pełni na zadumę i refleksję.


Tradycyjne obrzędy

Aby zachować ducha Świąt Wielkiej Nocy ważnym jest kultywowanie obrzędów. Dzięki nim można wzmocnić przeżywanie tego wyjątkowego czasu. Dla psychiki ludzkiej są one niebywale istotne. Na szczęście cześć z nich możemy odbyć bez wychodzenia z domu.

Pisanki – znane są chyba we wszystkich polskich domach. Zdobienie jaj jest bardzo ważną tradycją w polskiej kulturze. Są one symbolem rodzącego się życia. Według dawnych wierzeń pisanki miały odpędzać zło i przynosić szczęście, miłość i pomyślność. Można je przygotować na wiele sposób. Począwszy od ich naturalnego barwienia, np. w wodzie z cebulą, przez malowanie farbami, po oklejanie ich ozdobami.

Stół Wielkanocny – w polskim zwyczaju, po porannej rezurekcji rodzina zasiada do uroczystego śniadania wielkanocnego, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconką z koszyczka. W tym roku nie można mieć pokarmów poświęconych w kościele, jednakże bardzo ważnym jest, aby mimo to ją przygotować i odmówić modlitwę, a kolejno podzielić się pokarmami z koszyka z najbliższymi, tak jak każdego roku. Według tradycji stół świąteczny powinien być przykryty białym obrusem i udekorowany bukszpanem. Możemy go również udekorować barankiem i rzeżuchą – symbolem sił witalnych i rodzącego się na nowo życia.

Tradycyjne potrawy Wielkanocne – trudno sobie wyobrazić to święto bez żurku bądź barszczu białego, z wędzoną kiełbasą. Na stołach goszczą również faszerowane jaja, wędzone szynki i pieczenie, ćwikła, własnoręcznie wykonane babki, mazury i inne ciasta. Nie może oczywiście zabraknąć również sałatki wielowarzywnej.

Wielkanocny Poniedziałek (lany poniedziałek, śmigus-dyngus) to czas radości, zabawy, psikusów. W tym dniu polewamy się wodą. Dawniej śmigus i dyngus były osobnymi zwyczajami – śmigus oznaczał tradycyjne smaganie, czyli uderzanie wierzbowymi gałązkami lub polewanie wodą. Wszystko w formie zabawy – chłopcy smagali dziewczęta po gołych łydkach. Dyngus to inaczej wykup. Chłopcy chodzili od domu do domu i w zamian za życzenia i śpiew domagali się wykupu w postaci pisanek, słodyczy, pieniędzy. Z czasem połączono te zwyczaje i dziś tylko polewamy się wodą. Dawniej chodzono po wsi z kogutem – symbolem sił witalnych i urodzaju. Kogutek był mile widzianym gościem w każdym gospodarstwie. Z czasem żywe zwierzęta zastąpiły te gliniane, drewniane. Tradycyjnie Wielkanocny Poniedziałek to również czas spotkań towarzyskich i rozmów, cieszenia się wspólnie spędzanymi chwilami i budzącą się do życia przyrodą, jednakże w tym roku spędźmy go w gronie najbliższych, stałych domowników. W ten sposób okażemy szacunek dla zdrowia i życia najbliższych. To wyjątkowy czas i zachowania również muszą być wyjątkowe. Rozmowa telefoniczna, czy rozmowa przez komunikatory przy użyciu kamery, mogą być namiastką wspólnego celebrowania.


Początek roku 2020 jest bardzo trudnym czasem dla wszystkich ludzi na całym świecie. Wszyscy mamy dużo trosk związanych z konsekwencjami panującej na świecie pandemii. Jednakże czas Świąt Wielkanocnych może być okazją do spojrzenia na tą całą sytuację z innej perspektywy. Może, mimo ogromnej ilości negatywnych konsekwencji, uda się nam odnaleźć wiele pozytywnych stron. Przede wszystkim możliwość pobycia z samym sobą i refleksji nad swoim dotychczasowym życiem.


Mimo wszystko zdrowych, radosnych i pogodnych Świąt Wielkanocnych,
życzy zespół Twoje-Miasto.pl